Co to jest witamina A? Zdecydowanie warto zadbać o swoje zdrowie. Istnieje wiele sposobów działania, które mogą nam w tym pomóc. Najważniejsze z nich to aktywność fizyczna i zdrowa dieta. Szukaj witamin, w tym witaminy A, w zdrowej diecie.
Witaminy to grupa związków organicznych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nasz organizm może wytwarzać pewne witaminy. Przykładem jest witamina D3, jednak jej produkcja jest niewystarczająca. Inne witaminy są wytwarzane przez bakterie we florze jelita grubego. Tak syntetyzowana jest witamina K. Jednak większość witamin musi być pozyskiwana w całości z pożywienia. Jedną z takich witamin jest witamina A.
Co to jest witamina A?
Witamina A to grupa związków, z których najważniejszym jest retinol. Źródła witaminy A należy najpierw znaleźć w produktach pochodzenia zwierzęcego. Doskonałym przykładem jest olej rybny, ale także wątroba i inne narządy wewnętrzne. Wśród produktów roślinnych możemy wyróżnić marchew, szpinak, pomidory, paprykę i jarmuż. Mleko, ser i jajka są również bogate w witaminę A.
Organizm normalnie przyjmuje prowitaminę witaminową w postaci tak zwanych prowitamin. Są to związki, które ulegają drobnym zmianom biochemicznym w naszym ciele i stają się aktywnymi formami. Prowitaminą witaminy A jest beta-karoten. To właśnie ta cząsteczka jest przekształcana przez enzym z grupy oksygenazy. Karoten to pomarańczowo-żółty pigment roślinny. Właśnie dlatego czerwone, pomarańczowe lub żółte warzywa i rośliny są często bogate w witaminę A (marchew, papryka, pomidory, dynia itp.). Beta-karoten jest powszechnie stosowany do ochrony oczu i układu odpornościowego.
Rola witaminy A w organizmie
Witamina A (retinol) odgrywa kluczową rolę w procesie widzenia. Znajduje się w receptorach zwanych pręcikami w siatkówce oka. Tam pod wpływem światła retinol przekształca się w siatkówkę cis, która z kolei wiąże się z opsyną, tworząc rodopsynę. W ten sposób generowany jest impuls nerwowy, który dociera do mózgu przez nerw wzrokowy. Witamina A wraz z witaminami D i K biorą również udział w prawidłowym rozwoju układu kostnego. Regulują funkcję komórek tkanki kostnej. Naturalna witamina A warunkuje również prawidłowe funkcjonowanie nabłonka i skóry, w tym skóry i paznokci.
Niedobór witamin – objawy
Niedobór witaminy A zbiera swoje żniwo w biednych krajach, takich jak Indie. Kraje te zwykle mają ryż jako podstawowe pożywienie i mają niedobór beta-karotenu. Niedobór witaminy A może prowadzić do ślepoty nocnej, znanej również jako ślepota nocna. Wynika to z zablokowania regeneracji rodopsyny. Inne objawy niedoboru to nadmierna suchość rogówki oka (zewnętrzna powierzchnia oka) i spojówki. Wzrost i rozwój również zostały zakłócone. Ponadto nabłonek skóry jest nadmiernie złuszczony, a organizm narażony na zbyt częste infekcje bakteryjne i wirusowe.
Wiele substancji będących pochodnymi retinolu ma bardzo duże znaczenie w medycynie, np. dermatologii. Mogą to być związki takie jak kwas retinowy, adapalen lub tizaroten. Są to związki stosowane w leczeniu trądziku. Ich działanie polega na hamowaniu czynności gruczołów łojowych. Ponadto regulują prawidłowe złuszczanie nabłonka i wspomagają regenerację tej tkanki. Takie związki można podawać doustnie w postaci tabletek lub jako maść do stosowania miejscowego.
W biednych krajach, w których ryż jest głównym pożywieniem, podjęto znaczące kroki w celu ochrony dzieci i kobiet w ciąży przed niedoborem witaminy A. Naukowcy stworzyli tak zwany złoty ryż za pomocą narzędzi inżynierii genetycznej. Jest to roślina wytwarzająca duże ilości beta-karotenu. Dlatego jedzenie złotego ryżu jest dobre dla wielu dzieci. Jednak kilka lat temu grupa ludzi przeciwnych GMO stanowczo sprzeciwiła się uprawie złotego ryżu. Greenpeace mógł odegrać dużą rolę w niszczeniu plantacji badawczych.
Witamina A jest przeciwutleniaczem. Co to znaczy?
Beta-karoten jest przekształcany w retinol w komórkach wątroby (komórkach wątroby). Witamina A hamuje utlenianie, gdzie atomy danego związku oddają elektrony. Dlatego przyjmowanie umiarkowanej ilości tej witaminy z jedzeniem może zapobiec rozwojowi miażdżycy. Miażdżyca to poważna choroba krwi, która może prowadzić do zawału serca lub udaru mózgu. Ponadto retinol chroni grasicę przed tzw. wolnymi rodnikami, czyli wysoce reaktywnymi formami tlenu. W rezultacie grasica może swobodnie dojrzewać komórki układu odpornościowego, które są limfocytami T.
Co ciekawe, przetworzony karoten chroni nasz organizm przed nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV, które jest częścią światła słonecznego. Opłaca się przebywać na słońcu, bo właśnie w tym czasie w naszej skórze syntetyzuje się witamina D, ale bezwzględnie konieczne jest stosowanie odpowiednich filtrów UV. Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające naturalna witamina A może zmniejszać ryzyko rozwoju i rozwoju niektórych nowotworów.
Utrzymanie prawidłowego stanu zdrowia jest niezwykle ważne. Można to zrobić w stosunkowo prosty i przyjemny sposób. Możemy cieszyć się aktywnością fizyczną na świeżym powietrzu. Jednak zdrowa, bogata w witaminy dieta może być bardzo smaczna.
